Zbliżają się kolejne obchody międzynarodowej akcji Fascynujący Świat Roślin. W tym roku spotykamy się 17 maja (piątek) na trzech wykładach połączonych z pokazami, przygotowanych przez pracowników WBBiB. Poniżej znajdziecie opis poszczególnych prelekcji oraz zasady rejestracji. W części PLIKI DO POBRANIA zamieściliśmy ulotkę informacyjną zawierającą m.in. plan dojazdu na III Kampus UJ i harmonogram wykładów. Mamy nadzieję, że nasze działania pozwolą Wam zobaczyć, jak fascynującymi organizmami są rośliny. Zapraszamy serdecznie. Czekamy na Was!

REJESTRACJA

Udział w zajęciach jest bezpłatny, jednak ze względu na wielkość sali obowiązuje wcześniejsza rezerwacja miejsc. Aby zarejestrować swój udział w wykładach należy wypełnić ELEKTRONICZNY FORMULARZ.

Uprzejmie prosimy wszystkich uczestników o przybycie na miejsce minimum 10 minut przed planowanymi wydarzeniami i zgłoszenie się do Punktu Informacyjnego w holu głównym (ul. Gronostajowa 7). 

KONTAKT

Telefon: 12 664 79 59
E-mail: fsr.wbbib@uj.edu.pl

WYKŁADY 
Kompleks Nauk Biologicznych UJ, Zespół Dydaktyczno-Biblioteczny, ul. Gronostajowa 7, sala audytoryjna P01.1

Godzina: 10.30–11.15
Tytuł: Jak chwast został celebrytą
Liczba uczestników: maks. 350 osób
Prowadzący: dr Agnieszka Katarzyna Banaś (Zakład Biotechnologii Roślin)
Opis: Co to są organizmy modelowe i do czego są nam potrzebne? Być może znacie modelowe zwierzęta, ale czy rośliny? Jakie cechy rzodkiewnika pospolitego, niepozornego, przydrożnego chwastu zdecydowały o tym, że został organizmem modelowym, celebrytą w świecie roślin. Jak badania prowadzone na tej niewielkiej jednorocznej roślince mogą nam pomóc w zrozumieniu procesów zachodzących w odległych ewolucyjnie organizmach oraz w opracowaniu nowych strategii walki z nowotworami? Na wykładzie postaram się skierować Waszą uwagę na nieoczywiste korzyści, które wynikają z pracy z roślinami.

Godzina: 11.30–12.15
Tytuł: Chlamydomonas reinhardtii – one cell to save us all?
Liczba uczestników: maks. 350 osób
Prowadzący: dr Paweł Brzezowski (Zakład Fizjologii i Biochemii Roślin)
Opis: Chlamydomonas reinhardtii jest organizmem eukariotycznym należącym do rodzaju zawłotni w gromadzie zielenic. Ten jednokomórkowy glon jest przykładem organizmu modelowego wykorzystywanego do badania szeregu procesów biochemicznych zachodzących w komórkach eukariotycznych. Naukowcy posługują się C. reinhardtii analizując fotosyntezę, biosyntezą związków tetrapirolowych (np. chlorofilu i hemu), motorykę i regenerację wici w komórkach zwierzęcych, mechanikę cyklu dobowego i wiele innych procesów.

Wszystkie trzy genomy (jądrowy, chloroplastowy i mitochondrialny) C. reinhardtii zostały zsekwencjonowane. Opracowane zostały również narzędzia, z pomocą których możemy modyfikować ten organizm. Badania wskazały na możliwość zastosowania C. reinhardtii jako obiecującego źródła do produkcji paliw płynnych oraz do produkcji wodoru. Glony te uznano także za wyjątkowo sprawne biofabryki nutraceutyków, które można wykorzystać w przemyśle medycznym czy przy hodowli zwierząt.

C. reinhardtii stanowi również dobry model do badania procesów przekazywania sygnału wewnątrzkomórkowego, w szczególności systemu komunikacji między chloroplastem, mitochondriami i jądrem komórkowym.

Zapraszam do poznania bliżej tego niepozornego jednokomórkowca o wielkim potencjale!

Godzina: 12.30–13.30
Tytuł: Z czego zbudowane jest drewno? Opowieść o tym jak cukry tworzą najważniejszy materiał na Ziemi
Liczba uczestników: maks. 350 osób
Prowadzący: dr Jan Łyczakowski (Zakład Biotechnologii Roślin)
Opis: Drewno jest używane przez ludzkość od tysięcy lat. Pomimo tak bliskiego związku z tym materiałem wiemy zaskakująco mało na temat jego budowy molekularnej. Na poziomie chemicznym, drewno zbudowane jest głównie z wielocukrów, takich jak celuloza i hemicelulozy. Najnowsze badania pozwoliły na dokładne poznanie składu oraz układu wielocukrów tworzących drewno. To z kolei umożliwia opracowywanie nowatorskich procesów obróbki tego materiału. Rozwój procesów opartych na przyjaznych środowisku biomateriałach, takich jak drewno, jest niezbędny, aby przystosować gospodarkę do wzrostu zaludnienia na świecie i przeciwdziałać procesowi zmian klimatycznych. Z racji tego, że większość węgla w lądowym środowisku jest zamknięta w postaci drewna w lasach, materiał ten jest źródłem odnawialnej energii i biodegradowalnych związków. Związki otrzymywane z drewna mogą być użyte do stworzenia zamienników paliw kopalnych i pozwolą zmniejszyć problem zanieczyszczeń spowodowanych przez plastik.

Fascynujący Świat Roślin (w wersji angielskiej: Fascination of Plants Day) to międzynarodowa akcja odbywająca się cyklicznie, co dwa lata, której celem jest zwrócenie uwagi społeczeństwa na rolę, jaką badania nad roślinami odgrywają w rozwoju rolnictwa, produkcji żywności i gospodarce leśnej oraz w branżach, takich jak energetyka czy przemysł farmaceutyczny.

Pierwsza edycja tego przedsięwzięcia miała miejsce w roku 2012. Różnego rodzaju wydarzenia towarzyszące akcji odbywają się przez cały miesiąc, aczkolwiek kluczową datą jest zawsze 18 maja. Więcej informacji o zaangażowaniu państw z całego świata można znaleźć na międzynarodowej stronie akcji pod adresem: www.plantday18may.org

W przygotowanie pokazów, wykładów, warsztatów, wycieczek itp., których tematem przewodnim są rośliny zaangażowane są różnorakie firmy i instytucje. W naszym kraju udział w akcji biorą przede wszystkim uczelnie wyższe, ogrody botaniczne, nadleśnictwa i towarzystwa naukowe. Co dzieje się w wybranych miejscowościach można sprawdzić na oficjalnej, polskiej stronie akcji pod adresem www.plantday.com.pl. Za pośrednictwem tej strony odbywa się równiez rejestracja na poszczególne zajęcia.

Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ po raz pierwszy przyłączył się do akcji w roku 2015 z inicjatywy prof. Haliny Gabryś z Zakładu Biotechnologii Roślin. Naszym wkładem było wtedy między innymi przetłumaczenie na język polski prezentacji pt. „Dlaczego badamy rośliny".

W roku 2017 zjednoczyliśmy siły z Wydziałem Biologii i Nauk o Ziemi i wspólnie reprezentowaliśmy Uniwersytet Jagielloński w czasie obchodów FŚR. Dzięki współpracy dwóch jednostek udało się przygotować bogaty i zróżnicowany program wydarzeń. Zajęcia poświęcone roślinom odbywały się przez trzy dni. W tym czasie, w pokazach, wykładach, konkursach i warsztatach udział wzięło ponad 530 osób czyli około 2/3 więcej niż dwa lata wcześniej. Odwiedzili nas nie tylko licealiści i gimnazjaliści z Krakowa i najbliższych okolic, ale także uczniowie z województw śląskiego (Częstochowa, Racibórz) i podkarpackiego (Dębica, Tarnobrzeg). 

Zachęcamy do oglądnięcia filmowej relacji z wydarzeń (wystarczy kliknąć w obrazek poniżej), które miały miejsce na WBBiB w dniach od 18 do 20 maja 2017 r. 

W roku 2021 ze względu na pandemię akcja została de facto zawieszona, ale WBBiB postanowił się nie poddawać i przygotowaliśmy dla uczniów kilka wydarzeń w sferze wirtualnej: na kanale YouTube opublikowaliśmy kilkuminutowe prezentacje oraz wykład z ciekawostkami na temat roślin oraz zawartych w nich substancji, notomiast za pośrednictwem strony interentowej można było wziąć udział w quizie z nagrodami.  Nasze działania spotkały się z odzewem ponad 200 osób. 

W roku 2022 ponownie we współpracy z Wydziałem Biologii i Ogrodem Botanicznym wzięliśmy udział w obchodach FŚR. 18 maja na III Kampusie UJ oraz w Ogrodzie Botanicznym odbyły się dwa wykłady, siedem pokazów, cztery warsztaty, dwa zajęcia terenowe i jeden spacer po Ogrodzie. Na zajęcia zarejestrowało się kilkaset osób.